Hãy mỉm cười
Công ty mà tôi làm việc đang chuẩn bị di dời đến một chỗ mới. Thực ra nó “chỉ” dời từ cao ốc này sang một cao ốc khác ở một địa điểm mới cách đây khoảng 6 dặm mà thôi. Lý do tôi dùng chữ “chỉ” bởi vì cách đây 6 năm trước, công ty này cũng đã được di chuyển từ tiểu bang California qua tiểu bang Texas. Lần này có khoảng hơn 600 nhân viên đang phải tham gia trò chơi giành ghế theo nhạc“Musical chairs” (Trò chơi trong đó những người tham gia sẽ đi vòng quanh một dãy ghế [thiếu một ghế] cho đến khi điệu nhạc dừng lại, người nào không giành được ghế để ngồi vào sẽ phải rời khỏi trò chơi)
Sở dĩ tôi dùng trò chơi này như một ví dụ vì khi tiếng nhạc chấm dứt sẽ có khoảng 50 nhân viên trong cơ quan tôi không có chỗ - nói khác đi không còn bàn làm việc hay sẽ mất việc làm. Bạn có thể hình dung ra tinh thần mọi người đang căng thẳng như thế nào?, nhất là những nhân viên phụ trách về kế hoạch di dời như tôi. Công việc của tôi là lo hoạch định việc di dời trong nội bộ cơ quan làm việc của chúng tôi gồm 120 người. Tôi đã phải tham dự khá nhiều những cuộc hội họp và thảo luận suốt mấy tuần lễ qua với hầu hết những nhân viên đang bị căng thẳng tâm thần cao độ.
Đầu óc tôi lúc nào cũng bị rối ren với những ưu tư. Những người khác trong nhóm phụ trách việc di chuyển đều nhận thấy điều đó. Tuy vậy tôi luôn cố giữ nụ cười trong tất cả các cuộc gặp gỡ với nhân viên tại hội trường, tôi luôn miệng kể vài câu chuyện vui cười nho nhỏ để làm lắng dịu tình hình đang căng thẳng. Một số chuyện hài hước tuy đã cũ rích – nhưng vẫn còn đủ sức làm cho không khí được rộn ràng. Những cuộc họp trở nên thân thiện hơn khiến nhiều việc đạt kết quả tốt hơn. Ngay cả nhân vật lãnh đạo ban cung ứng tiện nghi cho nhân viên – tính tình nóng nảy, dễ cáu kỉnh của ông ta cũng đã trở thành huyền thoại – ông đã biết tươi cười và dễ chịu hơn trong những ngày gần đây.
Có hai người trong nhóm cung ứng tiện nghi – Những kẻ chuyên lo việc thiết kế cấu trúc trong cao ốc, người có trách nhiệm bảo đảm cho sự di dời được tốt đẹp – sau một buổi họp chung với nhau để bàn về sự sắp xếp bàn ghế, họ đã cám ơn tôi rối rít về phương cách hành xử của tôi trong suốt thời gian qua. Tôi đã đùa với một người trong nhóm bằng cách nói “Phải đối diện với thực tế mà thôi. Không có tình trạng nào đã tồi tệ rồi, mà không thể làm cho tệ hại hơn nữa bởi những người hay cáu kỉnh và gắt gỏng.”
Định luật Greshem
Nghe tôi nói vậy cô ấy cười to lên – sự thực là như thế. Một người ở trạng thái tâm thần đang căng thẳng, không vui, mà còn cư xử với thái độ cáu kỉnh sẽ khiến mọi người chung quanh dễ trở nên gắt gỏng với nhau hơn. Một hình thái của định luật Gresham bắt đầu có tác dụng – phương cách cư xử thay cho tiền bạc.
Tôi không phải là một người luôn lạc quan yêu đời. Nhưng tôi biết nếu mình không cố gắng tìm một phương án thích hợp trong giai đoạn này thì sẽ hỏng cả. Tôi cảm thấy an ủi khi biết rằng những người có tâm trạng bi quan như tôi cũng không hẳn dễ bị thất vọng mà đôi lúc lại có thể tìm thấy những niềm vui bất ngờ.
Thế là tôi gác những chán chường qua một bên. Phải cố làm những điệu bộ hài hước và bày tỏ niềm hân hoan trong lúc tinh thần mình đang căng thẳng là một trong những ứng dụng của đinh luật Greshem. Tôi không muốn có thêm chán nản khi đang bị áp lực công việc dồn dập – không một ai cần những thứ đó vào lúc này. Vì thế tôi cứ tỉnh bơ với bộ mặt vui vẻ, mỉm cười và bông đùa.
Thực ra nó rất khó. Đôi lúc hai hàm răng tôi nghiến chặt lại, nhưng tôi phải thu hết can đảm để giữ bình tĩnh vì mọi người đang phụ thuộc vào thái độ của tôi.
Cho tới giờ phút này mọi việc tiến triển khá tốt đẹp. Tôi biết rằng nếu một việc được khởi đầu theo chiều hướng tốt thì mọi chuyện tiếp theo cũng sẽ được thuận lợi. Thế là mọi chuyện xảy ra ăn khớp với nhau tốt hơn là mọi người nghĩ. Chúng tôi vẫn còn tới ba tháng nữa trước khi việc di chuyển của công ty hoàn tất. Bây giờ tôi có thể trở lại với bản chất cáu gắt ngày xưa của mình nếu tôi muốn.
“Sự sáng con mắt khiến lòng vui vẻ; và một tin lành làm cho xương cốt được béo tốt” (Châm-Ngôn 15:30)
By Mark N. Lardas
Ngọc Anh phỏng dịch